Artykuł Cię zaciekawił? Dowiedziałeś się czegoś więcej? Koniecznie zostaw komentarz! Skomentuj jako pierwszy i podziel się swoimi wrażeniami. Napisz, jak oceniasz nasz artykuł i zostaw opinię. Weź udział w dyskusji. Masz wątpliwości i chcesz dowiedzieć więcej na temat poruszanego zagadnienia? Daj znać, o czym jeszcze chciałbyś przeczytać. Dziękujemy za Twój wkład w budowę bazy komentarzy. Zachęcamy do zapoznania się z pozostałymi artykułami i komentarzami innych użytkowników.
Znaczenie układu wysprzęglania w samochodach ciężarowych.
![Znaczenie układu wysprzęglania w samochodach ciężarowych. Znaczenie układu wysprzęglania w samochodach ciężarowych.](https://d2yvmenv39glx3.cloudfront.net/images/f-123174-znaczenie-ukladu-wysprzeglania-w-samochodach-ciezarowych.jpg)
Sprawne korzystanie z samochodu ciężarowego wymaga właściwego doboru odpowiedniego w danych warunkach przełożenia, a obecność tak zwanych połówek znacznie poszerza paletę dostępnych możliwości. Żadne auto nie będzie jednak w stanie funkcjonować bez współdziałającego z silnikiem oraz skrzynią biegów układu wysprzęglania. Choć układ wysprzęglania w ciężarówce jest bardziej rozbudowany, to jego działanie opiera się na tych samych zasadach, co w każdym pojeździe.
Dlaczego skrzynia biegów jest niezbędna do korzystania z samochodu?
Każda skrzynia biegów to zestaw kół zębatych o różnej ilości zębów i średnicy, które pozwalają na zmianę przełożenia, czyli wpływanie na moment obrotowy oraz prędkość obrotową, docierającą za pośrednictwem wału napędowego do kół. Do tego, by w czasie pracy silnika móc zmienić przełożenie, a więc przestawić zębatki w skrzyni biegów konieczne będzie chwilowe odłączenie napędu – jeśli by się tak nie stało, zębatki szybko ulegałyby zużyciu, a ich uszkodzone wskutek działania dużych sił fragmenty, przyczyniałby by się do jej blokowania i przyspieszały nieuchronną awarię.
Przeczytaj również: Jak dbać o stan silnika w ciężarówce?
Samo rozłączenie napędu musi następować możliwie płynnie, tak, by gwałtowna zmiana prędkości obrotowej nie obciążała zbytnio wału korbowego, samej skrzyni biegów oraz układu przeniesienia napędu. Do przerywania połączenia między silnikiem a skrzynią biegów służy znajdujące się między nimi sprzęgło – wyjaśnia ekspert z firmy Star-Hurt, która specjalizuje się w sprzedaży części zamiennych do samochodów ciężarowych.
Sprzęgło pełni funkcję układu ciernego, który z jednej strony jest zamocowany do koła zamachowego, połączonego z wałem korbowym silnika, z drugiej ze skrzynią biegów. Podczas normalnej pracy sprzęgło przekazuje napęd za sprawą elementów ciernych zamontowanych na tarczy złączonej z kołem zamachowym oraz przylegającej do niego tarczy ciernej, która jest utrzymywana w tym położeniu za sprawą działania tarczy dociskowej wyposażonej w sprężynę talerzową. W momencie zmiany biegu na sprężynę talerzową naciska łożysko wyciskowe, które oddziałuje na jej centralną część. Powoduje to odsunięcie tarczy ciernej oraz przerwę w przekazywaniu momentu obrotowego. W momencie pełnego zadziałania sprzęgła wałek sprzęgłowy przenoszący obroty do skrzyni wraz ze wszystkimi złączonymi z nim elementami, obraca się już tylko dzięki swej bezwładności, co umożliwia zmianę przełożenia. Po jej dokonaniu nacisk na tarczę dociskową ustaje, dzięki czemu ponownie zaczyna ona przenosić napęd.
Przeczytaj również: Jak często powinien być serwisowany samochód ciężarowy?
Specyfika układów wysprzęglania montowanych w samochodach ciężarowych
Układy wysprzęglania montowane w samochodach ciężarowych mogą podobnie jak w autach osobowych współpracować z manualną skrzynią biegów, skrzynią zautomatyzowaną lub automatyczną. W większości nowoczesnych ciężarówek i ciągników siodłowych montowane są skrzynie zautomatyzowane, a w starszych i nieco mniejszych autach wciąż spotyka się raczej skrzynie manualne. Skrzynie automatyczne są montowane dość rzadko i najczęściej trafiają do autobusów miejskich. Zaletami korzystania ze skrzyń zautomatyzowanych jest przede wszystkim możliwość ograniczenia zużycia tarcz sprzęgła, przez wyeliminowanie błędów popełnianych przez kierowcę, znaczne uproszczenie obsługi skrzyni biegów – warto przypomnieć, że jest ona bardziej skomplikowana niż w autach osobowych – a także zmniejszone zużycie paliwa. Rozróżnienie między skrzynią manualną a zautomatyzowaną jest ważne również ze względu na budowę układu wysprzęglania, który w obu przypadkach wygląda nieco inaczej.
Przeczytaj również: Jak wygląda regeneracja manualnych skrzyń biegów?
Z punktu widzenia kierowcy praca sprzęgła wygląda zawsze tak samo – w autach z manualną skrzynią biegów reakcja układu następuje po naciśnięciu pedału sprzęgła, w przypadku skrzyni zautomatyzowanej o uruchomieniu sprzęgła oraz zmianie przełożenia decyduje układ elektroniczny. W skrzyni manualnej układ wysprzęglania może działać jako system hydrauliczny, hydrauliczno-pneumatyczny oraz pneumatyczny, w zależności od zastosowanej konstrukcji. Niezależnie od wybranego rozwiązania naciśnięcie pedału sprzęgła powoduje, że w układzie zaczyna działać pompa sprzęgła, która zwiększa ciśnienie cieczy hydraulicznej i powoduje jej przepływ. Za pośrednictwem elastycznych przewodów dociera ona do siłownika tzw. wysprzęglika, którego zadaniem jest rozłączenie sprzęgła. Siłownik naciska na sprężynę talerzową sprzęgła przez łożysko oporowe pchane lub ciągnione w zależności od konstrukcji. Ponowne załączenie sprzęgła następuje po zwolnieniu pedału sprzęgła. W samochodzie ze skrzynią zautomatyzowaną sygnał do wysprzęglenia i późniejszego zasprzęglenia jest generowany przez układ elektroniczny aktywujący działanie pompy sprzęgła.
Warto pamiętać, że sprzęgła stosowane w pojazdach ciężarowych poza załączaniem i rozłączaniem napędu umożliwiającego zmianę przełożeń i przenoszenie napędu obrotowego muszą również wykonywać inne ważne funkcje. Sprzęgło za sprawą montowanych na tarczy sprężyn jest odpowiedzialne za tłumienie drgań powstających przy obrotach koła zamachowego i zmniejszenie sił, które mogłyby przenosić się na elementy skrzyni biegów i obniżać jej żywotność. Sprzęgło jest także elementem, który chroni układ przeniesienia napędu przed możliwymi przeciążeniami. Ze względu na to, że silniki samochodów ciężarowych generują bardzo wysokie momenty obrotowe, w układach wysprzęglania często wykorzystywane są sprzęgła wielotarczowe. Dzięki łączeniu nawet kilku tarcz pośrednich mają one większą liczbę powierzchni ciernych, gwarantując sprawne przekazywanie dużych sił przy zachowaniu kompaktowych rozmiarów i wysokiej wytrzymałości.
Dziękujemy za dodanie oceny
Błąd - akcja została wstrzymana
Dodaj komentarz
Dziękujemy za dodanie komentarza:
Po weryfikacji, wpis pojawi się w serwisie.
Błąd - akcja została wstrzymana