Ile czasu w ciągu doby powinien odpoczywać kierowca?

W dzisiejszych czasach tempo życia na drodze stale się zwiększa, a pojazdy stają się coraz bardziej zaawansowane technologicznie. W związku z tym, odpowiednie przygotowanie do prowadzenia samochodu oraz umiejętność radzenia sobie ze stresem mają kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa zarówno kierowcy, jak i innych uczestników ruchu drogowego. Istotnym aspektem tego jest też umiejętność prawidłowego zarządzania własnym czasem pracy i odpoczynku. Więcej na ten temat przeczytasz w naszym artykule.

Odpoczynek kierowcy – znaczenie odpowiedniego czasu odpoczynku

Odpoczynek, zwłaszcza podczas długich tras i godzin pracy, może mieć u kierowcy znaczący wpływ na obniżenie u niego ryzyka wystąpienia sytuacji zagrożenia na drodze. Wypoczęty kierowca cechuje się lepszą koncentracją, sprawniejszymi reakcjami oraz większą odpornością na stres. Odpoczynek kierowcy jest niezbędny dla zachowania jego sprawności i koncentracji podczas pracy. Wysoka jakość odpoczynku wpływa też na jego zdolność do przewidywania niebezpiecznych sytuacji na drodze. Kierowca, który nie ma wystarczającej ilości snu lub jest przemęczony, ma zdecydowanie większe ryzyko spowodowania wypadku.

Przepisy dotyczące czasu odpoczynku kierowcy

W Polsce tak samo, jak w innych krajach Unii Europejskiej, obowiązują przepisy regulujące czas pracy i odpoczynku kierowców zawodowych. Dla kierowców wykonujących przewozy drogowe towarowe oraz przewozy osób przepisy te są określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego. Według tego dokumentu kierowca ma obowiązek przestrzegania m.in. następujących zasad dotyczących czasu odpoczynku i pracy w trakcie dnia, tygodnia i dwutygodniowego okresu:

• Dzienny czas odpoczynku - Kierowca powinien przestrzegać regularnych przerw, które są niezbędne dla regeneracji sił. Dzienny czas odpoczynku powinien wynosić co najmniej 11 godzin. W przypadku konieczności skrócenia tego okresu kierowca może zdecydować się na 9-godzinny odpoczynek, jednak tylko trzy razy w ciągu jednego tygodnia.

• Tygodniowy okres odpoczynku - Każdego tygodnia kierowca powinien korzystać z co najmniej jednego dnia wolnego od pracy, który połączony z dziennym czasem odpoczynku stanowi pełną dobową przerwę. Po sześciodniowym okresie pracy należy się kierowcy co najmniej 24-godzinna przerwa.

• Dwutygodniowy okres odpoczynku - W okresie dwóch tygodni kierowca powinien skorzystać z co najmniej dwóch dni wolnych od pracy. Przerwy te można stosować zarówno na początku, jak i na końcu okresu dwutygodniowego.

W trakcie codziennej pracy kierowcy są też oczywiście zobowiązani do robienia przerw w prowadzeniu samochodu. Jak tłumaczy nasz rozmówca, lekarz medycyny pracy z Przychodni MEDAN w Jarocinie:

Zgodnie z obowiązującymi przepisami po czterech i pół godziny jazdy, kierowca musi zrobić przerwę o długości minimum 45 minut. Możliwe jest również rozłożenie przerwy na dwa okresy - 15 minut i 30 minut, które muszą być wykorzystane przed upływem pięciu godzin jazdy.

Testy psychologiczne dla kierowców – pomoc w ocenie zmęczenia

Istotne narzędzie badawcze, które pozwala na ocenę predyspozycji do przestrzegania norm czasu pracy i odpoczynku oraz do wykrywania objawów przemęczenia czy stresu stanowią regularnie przeprowadzane testy psychologiczne dla kierowców. Obejmują one zarówno testy papierowo-ołówkowe, jak i testy komputerowe. Wśród nich znajdują się testy sprawności ogólnej, sprawności manualnej, a także badania osobowości. W przypadku kierowców zawodowych, szczególnie ważne są testy oceniające reakcję na sytuacje stresowe, zdolność do szybkiego podejmowania decyzji czy umiejętność koncentracji.

Wpływ indywidualnych cech na długość odpoczynku

Należy pamiętać, że każdy kierowca jest inny, a jego indywidualne cechy mogą wpłynąć na to, ile czasu odpoczynku potrzebuje. Wśród takich czynników warto wymienić wiek, stan zdrowia, kondycję fizyczną oraz stres związany z pracą. Dlatego też ważne jest, aby kierowcy byli świadomi swoich potrzeb i potrafili własnymi siłami zarządzać czasem pracy oraz odpoczynku.

Kierowcy powinni również pamiętać o tym, że odpoczynek nie musi oznaczać jedynie snu. Również aktywny wypoczynek, tak jak spacer czy krótka rozgrzewka, może być korzystny dla utrzymania sprawności psychomotorycznej oraz poprawy koncentracji.